In de dagelijkse praktijk als organisatieadviseur ondersteun ik ondernemers bij het nemen van allerlei zakelijke beslissingen. Hierbij kom ik regelmatig een aantal valkuilen tegen die vaak hele dure en soms catastrofale gevolgen kunnen hebben. Hoe deze valkuilen te voorkomen wil ik graag met je delen in de vorm van 5 tips. Doe er je voordeel mee.
5 valkuilen bij zakelijke beslissingen
1. Baseer je niet op éénzijdige informatie.
-Voorkom éénzijdige informatie. Het is vaak erg eenvoudig om de informatie te vinden die je standpunt onderbouwd. Zorg voor een goede mix van standpunten voor en tegen.
-Cijfers kunnen niet spreken… nee echt niet. Er van uitgaande dat ze juist zijn (en doe dat nooit) hebben ze geen betekenis zonder context.
-Maak onderscheid tussen aannames, emoties en feiten. Weet wel, ze spelen alle 3 een rol, maar het maakt de boel een stuk duidelijker als je de informatie in het juiste hokje stopt.
-Als je mensen, bijvoorbeeld medewerkers of familie, betrekt in de informatieverzameling of besluitvorming, maak dan duidelijk wat hun rol is. Het kan erg vervelende gevolgen hebben als mensen het idee hebben dat hun inbreng genegeerd wordt.
2. Let op het Halo-effect
Het Halo-effect (u weet wel die stralenkrans om het hoofd van een engel) treedt op wanneer iemand een bepaalde kwaliteit bezit, of ergens heel goed in is. We gaan er dan automatisch vanuit dat deze persoon ook op andere gebieden kwaliteiten heeft. Niet doen.
-Dat iemand een goed lopend bedrijf heeft of heeft gehad, wil niet automatisch zeggen dat hun succesformule ook voor jou werkt, of dat ze de goede adviezen kunnen geven.
-Die hele goede en betrokken boekhouder of accountant wil graag graag met je meedenken bij beslissingen over de toekomst van je bedrijf. Dat kan natuurlijk, maar controleer wel even of ze goed kunnen boekhouden niet verwarren met goede strategische beslissingen kunnen nemen.
3. Pas op voor het verkooppraatje
Oké misschien een open deur, maar laat je niet te snel overtuigen dat je een bepaalde dienst of product dat je wordt aangeboden echt nodig hebt.
-Succes laat zich namelijk niet zo makkelijk vangen in een product, dienst of methode. Anders werd iedereen zonder moeite succesvol.
-Dat het hip is wil nog niet zeggen dat het (voor jou) werkt.
-Check het kennis- en ervaringsniveau van de aanbieder altijd even (zie ook valkuil 4). Er zijn namelijk ook adviseurs die een goed boek hebben gelezen, een cursus hebben gevolgd of het zichzelf hebben aangeleerd en er van overtuigd zijn dat ze je kunnen helpen. Daar hoeft niets mis mee te zijn, als je het maar weet. Wel even 2x nadenken bij die lucratieve commerciële concepten (bv 6 stappen naar succes), want die vertellen vaak niet wat je moet doen als hun formule niet werkt.
-Onthoud dat verkopers vooral hun product willen verkopen.
Wat ik bedoel: als je pijn in je rug hebt ga je bij de beddenzaak, goed bedoeld, met een duur bed naar buiten, terwijl een dokter je misschien een nieuwe stoel had geadviseerd.
4. Gepast gebruik van “wetenschappelijk bewijs”
Het gaat mij aan het hart, maar regelmatig wordt “wetenschappelijk” onterecht gebruikt als basis of informatie voor een beslissing. Te herkennen aan de zin: wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat. Overtuigend toch?
Weet je niet precies hoe of wat, houdt dan de volgende vuistregel aan: onderzoeken richten zich op een heel klein stukje werkelijkheid en zijn vaak te specifiek om in alle gevallen bruikbaar te zijn. Modellen zijn een vereenvoudigde weergave van wat de onderzoeken hebben ontdekt of een weergave van een theorie; vooral bruikbaar om een goed gesprek aan te gaan over jouw specifieke vraag maar bieden geen oplossing. Theorieën zijn ongeteste ideeën die nog onderzocht moeten worden.
Wetenschappelijk bewijs is pas zinvol wanneer je weet wat de beperkingen van een onderzoek zijn en wanneer ook de kritieken, zeg maar het gedeeltelijk of volledig “tegenbewijs” wordt besproken.
Er zijn heel veel stappenplannen, methodes, trainingen en technieken op basis van wetenschappelijk bewijs te koop waarbij de wetenschap nogal dubieus is. Google maar eens op de succesillusie van Richard Engelfriet.
5. Werk met totaaloplossingen niet met deeloplossingen
Een beslissing is de eerste stap. Ze moet ook nog uitgevoerd worden. Zorg dat je een plan hebt voor de uitvoering en als je aan je zelf twijfelt vraag dan iemand om je te assisteren bij de uitvoering.
Bijvoorbeeld groei is niet alleen afhankelijk van meer klanten/ omzet per klant/ besteding per klant, maar ook van het feit of je in staat bent om het product of de dienst te kunnen leveren, op tijd, volgens afspraak en met de gewenste kwaliteit; zonder dat je ten ondergaat aan de stijging in kostprijs.
Concreet.
-Gebruik je gezonde verstand en beslis niet overhaast.
-Wil je zeker weten dat je de juiste informatie hebt verzameld en correct gelabeld, organiseer dan je eigen tegenspraak door een buitenstaander, liefst met kennis van besluitvorming, je ideeën te laten toetsen.
-Als je het zelf niet weet, kies een kundig adviseur. Vraag gerust naar hun kwalificaties, cv en referenties. Een gedegen Nederlandse geaccrediteerde schoolopleiding in het vakgebied en aantoonbare ervaring in de specifieke situaties zijn een goed begin.
-Denk goed na over welke gevolgen je beslissing heeft. Gebruik bijvoorbeeld het Business Model Canvas om inzicht te krijgen in wat er moet gebeuren.